Jaap (11) heeft nauwelijks iets te eten in de oorlogswinter van 1944-1945, net als veel kinderen in het westen van Nederland. Samen met zijn zus en broertje vertrekt hij met vele andere kinderen per schip naar Friesland waar nog wel voldoende voedsel is. De drie kinderen worden naar verschillende adressen gebracht. Jaap vindt onderdak bi08j twee liefdevolle oude mensen. Hij krijgt er goed te eten. Het duurt echter lang voor hij zich thuis voelt tussen de kinderen in het Friese dorpje. Hij moet letterlijk van zich afslaan om in zijn nieuwe wereldje waarin alles vreemd is een plek voor zichzelf op te eisen. Ondertussen gaat de oorlog gewoon door en vraagt hij zich af wanneer hij zijn ouders weer terugziet. Zouden ze nog wel leven? En hoe vergaat het Nel en Kleine Kees?

Boeiend verhaal vanuit Jaap verteld in de ik-persoon. Niet de zichtbare feiten, maar de beleving en verwerking van Jaap staan centraal. Het boek bestaat uit vier delen, die elk weer een aantal kleinere hoofdstukken bevatten. De titels van de hoofdstukken en de paginanummering zijn in een blauwe letter. Evenals de tekeningen aan het begin van een nieuw deel. De getekende vogels aan het begin van elk hoofdstuk verschillen per deel. Ze verwijzen naar de vogels die Jaap tekent, nadat hij uitgebreid een vogelgids heeft bestudeerd.

Koos Meiderts won met dit boek de Gouden Griffel 2017.

Lessuggesties:

• Het boek leent zich goed voor een gesprek:
  “Hoe zou jij je voelen als….?”
  “Begrijp je de ouders dat ze hun kinderen naar Friesland sturen?”
  “Hoe pak je je leven na afloop weer op als je naar huis terugkeert en niets meer is zoals het was?”
• SchoolTV heeft een aantal filmpjes over de Hongerwinter.
• De Tweede Wereldoorlog staat centraal in het boek “Naar het noorden”. Wanneer je dieper op het thema in wilt gaan kun je gebruik maken van het project “De vergeten oorlog” uit het onderwijsaanbod van dbieb: een koffer met jeugdboeken over belangrijke aspecten van de Tweede Wereldoorlog die wat minder bekend zijn.